Puls — bu yurakning bir daqiqada qancha urishini ko‘rsatuvchi belgi.
Agar jarrohlik operatsiyasi o‘tkazilmasa, yurakning o‘zini bevosita ko‘ra olmaymiz. Shuning uchun pulsni o‘lchaganda arteriyalar devorlarining qisqarishidan foydalanamiz: yurak ularga qon “haydaganda” ular ham ikkilanadi. Continue reading Sog’lom odamda puls normasini hisoblash
Jigar sirrozi bilan og’rigan bemorlarda aniqroq prognoz qilish uchun MELD yoki MELD-Na shkalasidan foydalanish tavsiya etiladi.
Chayld-Pyu shkalasi bo’yicha jigar sirrozida o’lim prognozi (Child-Pugh)
Baholash quyidagi parametrlar bo’yicha amalga oshiriladi:
| Ko’rsatkich | 1 BALL | 2 BALL | 3 BALL |
|---|---|---|---|
| Umumiy bilirubin, mkmol/l | <34.2 | 34.2-51.3 | >51.3 |
| Qon zardobidagi albumin, g/l | >35 | 28-35 | <28 |
| МНО ( XNN ) | <1.7 | 1.7-2.2 | >2.2 |
| Асцит ( Assit ) | Yo’q | Yengil | O’rta yoki og’ir |
| Ensefalopatiya bosqichi | 0 | 1-2 | 3-4 |
Ensefalopatiya bosqichlari ( FDA bo’yicha)
Kutilmaganda yuqori yoki past ball olgan bemorlar uchun natijalarni MELD ballari bilan solishtirishni o’ylab ko’ring.
*Hisoblagich komada ong buzilishini Glazgo shkalasi bo’yicha baholaydi
Hisoblagich quyidagi asosiy ko’rsatkichlarga asosan hisoblaydi:
Har bir mezon uchun ballar (ko’z ochish, javob berish, harakat reaksiyasi) umumlashtiriladi.
Maksimal ball – 15, eng kam ball 3 ga teng.
4 – yoshdan kichik bolalar uchun quyidagi mezonlar boyicha o’zgartirilgan o’lchov qo’llaniladi:
Continue reading Koma Glazgo bo’yicha shkalasi
Tana massasi indeksi — insonning bo’yi va vazni mosligi darajasini baholashga imkon beruvchi kattalik bo’lib, u vazn yetishmasligi, me’yordaligi yoki ortqichaligini aniqlashda ishlatiladi. Davolash uchun ko’rsatmalarda muhim o’rin tutadi.
Tana massasi indeksi ko’rsatkichi belgiyalik sotsiolog va statistik Adolf Ketle tomonidan ishlab chiqilgan. U kg/m2 da hisoblanadi.
JSST tavsiyalariga ko’ra, TMI ko’rsatkichlarining quyidagi interpretatsiyalari ishlab chiqilgan.
| Tana massasi indeksi | Kishi vazni va uzunligi o’rtasidagi nisbat |
|---|---|
| 16 va undan kam | Tana vazningning sezilarli tanqisligi |
| 16—18,5 | Tana vaznining yetishmasligi |
| 18,5—24,99 | Me’yor |
| 25—30 | Tana vaznining ortiqchaligi |
| 30—35 | Birinchi darajali semizlik |
| 35—40 | Ikkinchi darajali semizlik |
| 40 va undan yuqori | Uchinchi darajali semizlik |
JSST tavsiya etgan TMI ko’rsatkichi interpretatsiyasi kishining jinsi va yoshini hisobga olmaydi. Ko’pchilik mamlakatlar statistikasi erkaklarda TMI ayollarnikiga nisbatan biroz ko’proq bo’lishi aniqlangan. Bundan tashqari, TMI o’rta yoshlilarda qariyalar va yoshlarnikiga nisbatan ham yuqoriroq.
MELD shkalasi bo’yicha jigar sirrozi bilan og’rigan bemorlarning ahvoli og’irligini baholash
Baholash quyidagi parametrlarga muvofiq amalga oshiriladi:
MELD shkalasi (asl) MELD (i) = (0.957 * ln (plazmadagi kreatinin, mg / dl * 88.41) + 0.378 * ln (plazmadagi bilirubin, mg / dl * 117.1042) + 1.120 * ln (XNN) + 0.643) * 10 (agar oxirgi 7 kun ichida gemodializ kamida ikki marta o’tkazilsa, kreatinin 4,0 mg / dl)
Natriy uchun MELD shkalasi (2016) = MELD (asl) + 1.32 * (137-natriy) – [0.033 * MELD (asl) * (137-plazmadagi natriy)]
1 – kreatininning konversiya koeffitsienti mg / dL dan mmol / L gacha
2 – bilirubinning konversiya koeffitsienti mg / dL dan mmol / L gacha
1 mg / dL dan kam qiymatlar (<88.4 mkmol / L kreatinin va <17.104 mkmol / L bilirubin) 1 jarohati bilan olinadi.
So’nggi 7 kun ichida kamida ikkita gemodializ seansini o’tkazishda kreatinin darajasi 4 mg / dL (353,6 mkmol / L) ga teng olinadi.
MELD shkalasi bo’yicha ballar soni va 3 oy ichida o’lim:
40 va undan ortiq – o’lim darajasi 71,3%
30-39 – 52,6% o’lim
20-29 – 19,6% o’lim
10-19 – 6,0% o’lim
<9 – 1,9% o’lim
2016 yil yanvar oyida MELD shkalasi o’zgartirildi. Hozirgi vaqtda u qon zardobidagi natriy miqdorini ham o’z ichiga oladi. OPTN tadqiqotiga qarang.
** O’tkir appenditsitning klinik ehtimolligini baholash uchun Alvarado shkalasi
Baholash quyidagi parametrlarga muvofiq amalga oshiriladi:
| Ko’rsatkich | Ball |
|---|---|
| Og’riqni o’ng qovurg’a osti sohaga ko’chishi (Koxer simptomi) | 1 |
| Ko’ngil aynish yoki qayt qilish | 1 |
| Ishtaha yo’qolishi | 1 |
| O’ng qovurg’a osti sohada og’riq | 2 |
| Shyotkin – Blyumber simptomi | 1 |
| Tana harorati > 37.3oC dan oshishi | 1 |
| Leykotsitoz >10*109/L | 2 |
| Leykotsitar formulaning chapga siljishi (neytrofillar > 75%) | 1 |
| Hammasi | 10 |
Ballar qo’shiladi va ularning miqdori asosida o’tkir appenditsitning klinik xavfi belgilanadi.
| Ballar yig’indisi | Klinik ehtimollik |
|---|---|
| <5 | O’tkir appenditsit ehtimoldan yiroq |
| 5 – 6 | O’tkir appenditsit mumkin va bemorni nazorat qilish kerak |
| 7 – 8 | O’tkir appenditsit ehtimoli bor |
| 9 – 10 | O’tkir appenditsit mavjud. Zudlik bilan jarrohlik davolash zarur |
* Yangi tug’ilgan chaqaloq holatini Apgar shkalasi bo’yicha baholash
O’lchov beshta mezonning umumlashtirilgan tahlilini o’z ichiga oladi, ularning har biri 0 (nol)dan 2 (ikki) gacha butun sonlarda baholanadi. Natija 0 dan 10 gacha bo’lishi mumkin.
1952 jili amerikalik vrach-anesteziolog Virdjiniya Apgar anesteziologlar kongressida yangi tug’ilgan chaqaloqlar hayotining birinchi daqiqalaridagi holatini baholash uchun ishlatiladigan tizimni rasman taklif qildi. Bu tizim aslida hamshiralar uchun ishlab chiqilgan bo’lib, qaysi chaqaloqqa ko’proq e’tibor qaratish lozimligini tezlik bilan aniqlash uchun kerak edi.
Apgar shkalasi bo’yicha ballarni hisoblash.
Yangi tug’ilgan chaqaloq ko’rikdan o’tkazilib bir qator belgilar bo’yicha 0, 1 yoki 2 ball bilan baholanadi. Eng yuqori baho 10 ball hisoblanadi. Ballarni hisoblash ikki marotaba: chaqaloq tug’ilishi bilan 1-daqiqada va 5-daqiqada o’tkaziladi. SHu sababli Apgar bo’yicha baholashda doimo ikkita son (masalan 7/6) ball ko’rsatiladi. Hayotining birinchi daqiqalarida kamdan-kam bolalar 10 bal oladi.
7-10 ballarni olgan bolalar holati yahshi va a’lo hisoblanib, ularga mahsus parvarish talab etilmaydi. 4-6 ballarni olgan chaqaloqlarni holati qoniqarli sanalib, ularga ayrim reanimatsion choralar ko’rsatiladi. 4 balldan past baholangan chaqaloqlarga esa zudlik bilan jonlantirish tadbirlari o’tkazilishi talab etiladi.
Apgarning 1 daqiqadagi ko’rsatkichi kindik qonining pH qiymati bilan o’zaro bog’liq, bu ko’rsatkich tug’ruq ichi asfiksiyasini ko’rsatadi. 5-daqiqada Apgar shkalasi yakuniy nevrologik natijalar bilan o’zaro bog’liq.
Bemorning kunlik oqsilga bo’lgan ehtiyojini siydikda azot (karbamid) chiqarish darajasi bo’yicha hisoblash uchun kalkulyator.
Kundalik oqsil ehtiyoji (g / kun) = [siydikdagi karbamid (mmol / l) x kuniga siydik miqdori (l) x 0,033 + 4 g ekstrarenal yo’qotish + 3 g anabolik jarayonlar uchun] x 6,25.
Proteinlar o’rtacha 15% azotni o’z ichiga oladi va 25 g skelet mushaklaridan 1 g oqsil bo’ladi. Demak, azot (g) = oqsil (g): 6.25.
Kundalik siydikdagi karbamid(mochevina) azotiga qarab kunlik oqsil ehtiyojini aniqlash eng to’g’ri usul hisoblanadi.
Ushbu usuldan foydalanish o’tkir yoki surunkali buyrak etishmovchiligida, diurezni kuniga 5 l dan oshganda, jigar sirrozida cheklangan.
Yiringli oqindi, keng yara yuzasi va kuyishlar bilan og’rigan bemorlarda buyrakdan tashqari yo’qotishlar sezilarli darajada oshishi mumkin. Siydikda azotning chiqarilishi bilan oqsilga bo’lgan ehtiyojni aniqlashning iloji bo’lmasa, kuniga oqsillarning tavsiya etilgan dozasi 1,5-2 g / kg ni tashkil qiladi.
Aminokislotalarning eritmalarini 100 mg / kg / soat dan ko’p bo’lmagan miqdorda yuborish tavsiya etiladi.
Siydik bilan karbamidning chiqarilishi (o’rtacha protein miqdori bo’lgan parhez bilan) kattalarda odatda kuniga 333,0 – 587,7 mmol (20 – 35 g / kun) ni tashkil qiladi. Bolalarda siydikda siydikchilning sutkalik ajralishi kamroq bo’ladi va yoshga qarab ortadi: 1-hafta – kuniga 2,5 – 3,3 mmol, 1 oy – 10,0 – 17,0 mmol / kun, 6 – 12 oy – 33 – 67 mmol / kun, 1 – 2 yil – 67 – 133 mmol / kun, 4 – 8 yil – 133 – 200 mmol / kun, 8 – 15 yil – 200 – 300 mmol / kun.
Koptokchalar filtratsiyasi tezligini hisoblash uchun to’ldirilgan 4-х o’zgaruvchan formula MDRD (Modification of diet in renal disease).
19 yoshgacha bo’lgan bolalar va o’spirinlar uchun Shvarts formulasidan foydalaniladi.
Ushbu hisoblagich buyrakning o’tkir shikastlanishi uchun ishlatilmasligi kerak.
Shuni ham yodda tutishingiz kerakki, yaqinda o’tkazilgan tadqiqotlarga ko’ra, MDRD formulasi yordamida olingan ma’lumotlar haqiqiylardan ± 29% gacha farq qilishi mumkin.
NKDEP 60 ml / min / 1,73 m2 dan katta yoki unga teng bo’lgan KFT uchun aniq raqamni ishlatmaslikni tavsiya qiladi.
MDRD formulasi 70 yoshdan oshgan shaxslarda sinovdan o’tkazilmagan, shuning uchun uni ushbu yoshdagi shaxslarda qo’llash natijalari aniq bo’lmasligi mumkin.
Hisoblash quyidagi formulaga asoslanadi:
18 yoshdan katta bo’lganlar uchun MDRD tadqiqotining formulasi qo’llaniladi:
KFT (ml/daqiqa/1.73 m2) = 175 x (Scr*IDMS/88.4)-1.154 x (Yosh)-0.203 x (0.742 ayollar uchun) x (1.212 afroamerikaliklar uchun) (SI birlik uchun).
Formulada bemorning og’irligi talab qilinmaydi, chunki natija 1,73 m2 ga bo’linadi, bu o’rtacha kattalarning tanasining umumiy yuzasi.
18 yosh va undan kichiklar uchun Schwartz GJ (2009) formulasidan foydalaniladi:
KFT (ml/daqiqa/1.73 m2) = (36.2 × Bo’y, sm) / Scr
Qisqartmalar:
KFT – koptokchalar filtratsiyasi tezligini;
Scr – qon zardobidagi kreatinin, mkmol/l
IDMS – 1, agar sizning laboratoriyangiz zardob kreatininini aniqlash usuli sifatida suultuvchi izotopli mass-spektrometriyadan foydalanmasa, 0,95 bo’lsa.
Glomerulyar filtratsiya darajasi 60 ml / min dan kam bo’lganligi nefronlarning 50% dan ortig’i vafot etganligi sababli surunkali buyrak kasalligining boshlanishi hisoblanadi.
| B | Ma’lumot | KFT, ml/daqiqa | Tavsiyalar |
|---|---|---|---|
| 0 | Xavf omillarining mavjudligi (АG, QD, SYuYe va boshqalar.) |
≥ 90 | Buyraklar patologiyasini rivojlanish xavfini kamaytirish, kuzatish |
| I | Norma yoki ko’paygan KFT bilan buyrak shikastlanishi | ≥ 90 | Asosiy kasallikni davolash, rivojlanish tezligini pasaytirish va qon-tomir asoratlari xavfni kamaytirish |
| II | KFTning o’rtacha pasayishi bilan buyrak shikastlanishi | 60-89 | Rivojlanish tezligini taxmin qilish |
| III | KFT O’rtacha pasayish bosqichi (а, b) | 30-59 | Asoratlarni aniqlash va davolash |
| IV | KFT Yaqqol pasayish bosqichi | 15-29 | Buyrakni almashtirish terapiyasiga tayyorgarlik, RRT usulini tanlash |
| V | Buyrak yetishmovchiligi | < 15 | Buyrakni almashtirish terapiyasi |
| Yosh | KFT, ml/daqiqa/1.73 m2 |
|---|---|
| 20-29 | 116 |
| 30-39 | 107 |
| 40-49 | 99 |
| 50-59 | 93 |
| 60-69 | 85 |
| 70+ | 75 |
KFTni hisoblash uchun hisoblash usullaridan foydalanish maqbul bo’lmagan holatlar (siz ushbu kalkulyatordan foydalana olmaysiz):
Ushbu kalkulyator Cockcroft DW, Gault MH usuli yordamida kretinin klirensini taxmin qilish imkonini beradi.
Cockcroft-Gault formulasi bo’yicha kreatinin klirensi = (140 yosh) * (kilogrammdagi vazn) * (agar ayol bo’lsa 0,85) / (72 * kreatinin mg / dl)
Qo’shma Shtatlarda kreatinin odatda mg / dl, Kanada va Yevropada esa mkmol / l bilan o’lchanadi. 1 mg / dl kreatinin 88,4 mkmol / l ga teng.
Shu sababli formulada tuzatish koeffitsientidan foydalaniladi: kreatinin darajasi 0,0884 ga bo’linadi va 1000 ga ko’paytiriladi.
| Yosh | Erkaklar | Ayollar |
|---|---|---|
| 1 yoshdan kichik | 65-100 | 65-100 |
| 1-30 yosh | 88-146 | 81-134 |
| 30-40 yosh | 82-140 | 75-128 |
| 40-50 yosh | 61-120 | 58-110 |
| 50-60 yosh | 82-140 | 75-128 |
| 60-70 yosh | 82-140 | 75-128 |
| 70 yoshdan katta | 55-113 | 52-105 |
Yuqoridagi formulalar kreatinin klirensini baholashga imkon beradi, bundan tashqari ushbu holatlar bundan mustasno:
Bunday vaziyatlarda quyidagi taxminlarni keltirish kerak:
Hisoblash formulasidan foydalangan holda shuni esda tutish kerakki, kreatinin klirensining olingan qiymati taxminiy va yuqoriga va pastga qarab haqiqiydan farq qilishi mumkin, shuning uchun olingan baho faqat tekshiruv davomida aniqlangan boshqa omillar bilan birgalikda hisobga olinishi kerak. bemorning. Dori terapiyasi va dozalari bo’yicha qarorlar klinik ko’rinishni baholashga asoslangan bo’lishi kerak.
Kreatinin klirensini baholashda alohida e’tibor berish kerak:
Eslatma: Semirib ketgan bemorlarda (va ehtimol, astsitli bemorlarda) klirensni hisoblash uchun haqiqiy tana vaznidan foydalanish kreatinin klirensi baholarini ularning haqiqiy qiymatlaridan ancha yuqori bo’lishiga olib kelishi mumkin.
Ba’zi mutaxassislar bunday holatlarda «tuzatilgan tana vazni» kabi ko’rsatkichdan foydalanishni afzal ko’rishadi (masalan, quyidagi formula bo’yicha hisoblash mumkin: ideal tana og’irligi + 0,4 * [o’rtacha vazn – ideal tana vazni]).
Bu, ayniqsa, antibiotik dozalarini hisoblash uchun kreatinin klirensi zarur bo’lgan hollarda to’g’ri keladi.
